Spijbelen is tenslotte de eerste stap op weg naar voortijdig schoolverlaten en veel criminelen zijn hun carriere begonnen met spijbelen. Dat is natuurlijk kort door de bocht, maar feit is wel dat spijbelen meer dan vroeger gezien wordt als een signaal dat er iets mis is.

Is spijbelen echt zo'n groot probleem? Onderzoek wijst uit dat dat wel meevalt. Ongeveer de helft van alle middelbare scholieren heeft weleens gespijbeld. De andere helft spijbelt nooit.

Kick
Van de scholieren die weleens spijbelt, duidt dat in de meeste gevallen niet op problemen. Leerlingen die spijbelen doen dat om heel veel verschillende redenen. Omdat ze geen zin hebben in een laatste les na een tussenuur bijvoorbeeld. Of omdat die ene jongen uit 4 Havo vroeg uit is. Vanwege de kick, de sensatie of omdat school soms zo ontzettend stom is.

Leerlingen weten dat de kans dat ze als spijbelaar betrapt worden groot is. En leerlingen weten ook wat de sanctie is. Bijna iedere school in Nederland hanteert de regel dat ieder uur dat onreglementair gemist wordt, met twee uren inhalen wordt bestraft.

Spijbelen als strategie
Voor veel leerlingen is dat 'all in the game'. Het hoort bij het zoeken naar grenzen en kijken hoe ver je kunt gaan. Veel leerlingen gebruiken spijbelen als strategie. Wanneer je niet geleerd hebt voor een proefwerk, heeft het geen zin om een 3 te halen, zo redeneren zij.

Je kunt beter spijbelen tijdens het proefwerk en dat een week later inhalen wanneer je wel geleerd hebt. De twee uur corvee waarmee ze vervolgens bestraft worden calculeren ze in. Een school zal bij incidenteel spijbelen geen contact opnemen met de ouders. Anders wordt het wanneer school vermoedt dat er meer aan de hand is.

Pesten
Regelmatig spijbelen is meestal een signaal dat er wat mis is. Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen waarom een leerling bewust wegblijft van school. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een leerling niet lekker ligt in de klas, gepest wordt of niet gelukkig is op school. Wegblijven van die onheilsplek is dan een aanlokkelijk alternatief.

Een gesprek met de mentor of de leerlingenbegeleider op school kan dan helpen. Hij of zij zal contact met de ouders opnemen om te horen welke signalen het kind thuis afgeeft over de situatie op school. Samen met de ouders en het kind wordt gekeken hoe de oorzaak van spijbelen kan worden weggenomen.

Slechte cijfers
Faalangst kan ook een reden zijn waarom een puber besluit om maar niet meer naar school te gaan. Als je voor 5 vakken onvoldoende staat, is de druk om beter te presteren groot. Te groot in sommige gevallen. Je kunt je dan afvragen of je kind het niveau waarop hij of zij les krijgt wel aankan. In een gesprek met school kun je hier hierover hebben.

Slechte cijfers en de drang tot spijbelen kunnen ook het gevolg zijn van problemen thuis. Door een echtscheiding, een ziekte in de familie of iemand die is overleden bijvoorbeeld. Ook hier kan de leerlingenbegeleider van school helpen om je kind weer op de rails te krijgen, bijvoorbeeld door door te verwijzen naar een therapeut.

Bedenk in die gevallen dat school aan dezelfde kant staat als jij: de school van je kind wil net als jij dat het goed gaat met je kind en zal alles doen om jou daarbij te helpen.

Tot slot
Wanneer jouw zoon of dochter regelmatig spijbelt, dan is school in de meeste gevallen degene die dat ontdekt en aan de bel trekt. Wanneer dat niet het geval is en jij vermoedt dat je kind regelmatig wegblijft van school: aarzel niet en handel meteen. Vraag een gesprek aan met de mentor en bespreek de situatie. Zo kun je je kind het snelste helpen om (eventuele) problemen zo snel mogelijk op te lossen.